Đúng vào ngày 13/4 âm lịch năm 1965, các cán bộ, chiến sỹ của Tiểu đoàn Phú Lợi đã cùng với quân và dân xã Hòa Đông anh dũng chiến đấu chống lại trận càn của bọn Mỹ - Ngụy. Sau nhiều lần tấn công không thành và bị thiệt hại nặng nề về binh lực, bọn chỉ huy vùng IV chiến thuật và Tỉnh Ba Xuyên quyết định sử dụng bom hóa học nhằm sát thương sinh lực ta. Địch đã ném hai quả bom hóa học vào trận địa làm cho 103 chiến sỹ Đại đội bộ binh 3 của Tiểu đoàn Phú Lợi hy sinh, ngoài ra còn gây thương vong trong nhân dân trên 30 người, trong đó có 21 gia đình có người thân cũng đã anh dũng hy sinh.

     Ngày thanh bình trở lại, cũng là khi đất mẹ Hòa Đông mãi ru trong lòng hơn 200 người con anh dũng. Trở về sau kháng chiến còn có gần 100 thương bệnh binh, hơn 10 mẹ Việt Nam anh hùng. Nghiêng mình trước anh linh những liệt sĩ trung hiếu của quê hương đã hy sinh cho hòa bình, nhân dân nơi đây càng có thêm nguồn động lực để quyết tâm gầy dựng lại Hòa Đông trong thời kỳ mới. Những ngày khai hoang phục hóa đầy gian khổ, điều kiện sống khó khăn dần trôi qua trong sự đoàn kết, gắn bó của nhân dân. Nhớ về những ngày tháng đó, cựu chiến binh Võ Văn Hiến ở ấp Nguyễn Út, xã Hòa Đông chia sẻ: Những năm tháng ấy rất gian khổ, dù điều kiện chiến đấu của ta không bằng quân địch nhưng mọi người đều đoàn kết một lòng, chiến đấu đến  hơi sức cuối cùng.
     Về Hòa Đông hôm nay, thay cho khói lửa chiến tranh trong những ngày tháng gian lao là hình ảnh xã nông thôn mới với cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện, vùng đất cách mạng như khoác lên màu áo mới. Điện, đường, trường, trạm đã và đang được đầu tư xây dựng, đi vào phục vụ đời sống nhân dân.  Ông Phạm Văn Hài - Ấp Nguyễn Út phấn khởi cho biết: Quê hương bây giờ đổi thay nhiều lắm, Nhờ được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư nên đời sống của bà con giờ khấm khá hơn nhiều, đặc biệt là đi lại, giao thương hàng hóa rất thuận lợi.
     Có bước phát triển vượt bậc, nhưng chưa một giây phút nào truyền thống anh hùng bị lãng quên. Song song với việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng quê hương phát triển, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hòa Đông hôm nay vẫn một lòng khắc ghi công ơn của lớp người đi trước, coi trọng công tác đền ơn đáp nghĩa. Để tưởng nhớ các anh hùng liệt sỹ, Đảng bộ và nhân dân xã Hòa Đông đã lấy ngày 13/4 âm lịch hàng năm để làm lễ tưởng niệm. Ông Nguyễn Minh Thật, Phó chủ tịch UBND xã Hòa Đông cho biết thêm: Đây không chỉ là nơi để tưởng nhớ đến những người con trung dũng của quê hương, mà còn là một địa điểm giáo dục truyền thống lý tưởng cho thế hệ trẻ, nhắc nhở nhớ về một thời oanh liệt của cha ông, không quên công ơn lớp người đi trước. 
     Thời gian tới, xã Hòa Đông sẽ tiếp tục phát huy lợi thế về vị trí và cơ sở hạ tầng để làm tiền đề cho việc đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện sức vươn mạnh mẽ về mọi mặt. Để mỗi khi nhắc đến tên gọi Hòa Đông, nơi đây sẽ luôn được nhớ đến là vùng đất anh hùng, đi lên từ gian khó, hy sinh, xây dựng xã Nông thôn mới vươn tầm cao, căng tràn sức sống./.

Hình: Đảng Bộ, Chính quyền và nhân dân thị xã Vĩnh Châu tại Lễ Tưởng niệm anh hùng liệt sĩ tại trận Giầy Lăng

Hồng Duyên – Đài PTTH Sóc Trăng